Džuma…

“O vjernici, kada se u petak na molitvu pozovete, kupoprodaju ostavite i pođite da molitvu obavite; to vam je bolje, neka znate! A kad se molitva obavi, onda se po zemlji raziđite i Allahovu blagodat tražite i Allaha mnogo spominjite, da biste postigli što želite” (El-Džumu'a 9. i 10.)

“Ako kakvo dobro dočekate, to ih ozlojedi, a zadesi li vas kakva nevolja, obraduju joj se. Ako budete strpljivi i ono što vam se zabranjuje izbjegavali, njihovo lukavstvo vam neće nimalo nauditi. Allah, zaista, dobro zna ono što oni rade.” (Ali Imran 120.)

Po definiciji zavidnost je negativna ljudska osobina, koja se izražava u negativnom stavu prema drugoj osobi, koja posjeduje nešto što zavidnik ne posjeduje, bez obzira da li se radilo o pozitivnoj osobini druge osobe, njenoj porodici, fizičkoj ljepoti, posjedovanju materijalnih dobara i drugog, zavidnik želi da to dobro, koje posjeduje druga osoba, bude joj uskraćeno.
 
Postoje različite vrste i nivoi zavidnosti, koje mogu varirati od zlobe u duši, preko blagog neprijateljstva do otvorene agresivnosti i sreće koja obuzima zavidnika, kada to dobro ode od druge osobe. 
 
Zavidnost je, braćo i sestre, stara opaka bolest, prisutna i u ovom našem vremenu, a nje se svaki iskreni vjernik mora dobro čuvati, jer ona uništava vjeru ljudi, potpuno kida njihove međusobnu komunikaciju i biva uzrokom drugih velikih grijeha.
 
Nažalost, ima mnogo ljudi koji se raduju tuđoj nesreći, a tužni su kad musliman uznapreduje i dođe do položaja ili imetka. Tako se ponašaju dvoličnjaci, o kojima Allah, subhanehu ve te’ala, kaže u  120. ajetu Sure Ali Imran:

“Ako kakvo dobro dočekate, to ih ozlojedi, a zadesi li vas kakva nevolja, obraduju joj se. Ako budete strpljivi i ono što vam se zabranjuje izbjegavali, njihovo lukavstvo vam neće nimalo nauditi. Allah, zaista, dobro zna ono što oni rade.”
 
A u 109. ajetu Sure El-Bekare, Allah, dželle še'nuhu, govoreći o mržnji Ehlu-l-Kitaba (sljedbenika Knjige), kaže:

“Mnogi sljedbenici Knjige jedva bi dočekali da vas, pošto ste postali vjernici, vrate u nevjernike iz lične zlobe (zavisti) svoje, iako im je Istina poznata; ali vi oprostite i preko toga pređite dok Allah Svoju odluku ne donese! Allah, zaista sve može.”
 
Na veoma slikovit način Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, upozorava na opasnost zavidnosti, pa u hadisu koji bilježi imam Ebu Davud, kaže:
 
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Čuvajte se zavidnosti, jer zavidnost uništava dobra djela kao što vatra uništava drva!” (Ebu Davud)

U drugoj predaji koju bilježi imam Muslim stoji: Prenosi Enes ibn Malik, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Nemojte jedni druge mrziti, nemojte jedni drugima zavidjeti, niti jedni drugima okretati leđa (prekidati međusobne komunikacije), nego budite Allahovi robovi, braća! Nije dozvoljeno muslimanu da napusti brata (muslimana) duže od tri dana.” (Buharija)
 
Razlozi zavidnosti su: a) mržnja b) neprijateljstvo, c) oholost, d) samodopadanje, e) strah od gubljenja položaja, f) ljubav prema ugledu i karijeri, g) skrivena škrtost, h) pokvarenost.

Zavidnošću se zavidnik udružuje sa Iblisom i nevjernicima koji žele nesreću i propast vjernicima.
 
Onaj kome se zavidi biva očišćen od grijeha time što se prema njemu čini nepravda, koja prerasta u ogovaranje ili čak potvaranje, tako da će se od zavidnika na Sudnjem danu oduzimati dobra djela, sve dok ne postane pravi gubitnik, koji je u zlobi živio dunjalučki život, a na budućem svijetu je pravi bijednik, koji je doživio bankrot.

Braćo i sestre, naš Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nas upozorava na dvije opake bolesti, pa u hadisu koji bilježi imam Tirmizija, stoji: Prenosi Zubejr ibn Avvam, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Među vas se uvukla bolest prijašnjih naroda, zavidnost i mržnja, ne kažem da briju (uklanjaju) dlake, već briju vjeru!” (Tirmizija)
 
Zavidnost u smislu želje da i mi posjedujemo neke vrline, se ne smatra zavidnošću, već iskrenom željom, kao što stoji u muttefek predaji, koju prenosi Abdullah ibn Mes'ud, radijallahu anhu:
 
Prenosi Abdullah ibn Mes'ud, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Nema zavidnosti izuzev dvojici: čovjeku kome je Allah podario imetak, pa ga on troši na putu istine i čovjeku kome je Allah darovao mudrost, pa on po njoj sudi i podučava druge!” (Muttefek alejh)
 
Sve dok se ne pojavi zavidnost, ljudi će biti u dobru, kao što stoji u hadisu: Prenosi Damre ibn Sa'leba, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ljudi će biti u dobru sve dok ne budu zavidjeli!” (Et-Taberani)

Na nama je, braćo i sestre, da se utječemo našem Stvoritelju od raznih zala, među kojima je i zavidnost, na što ukazuje kratka kur'anska sura El-Felek:

Reci: “Tražim zaštitu u Gospodara svitanja.
Od zla onog šta stvara.
I od zla tame kad zamrači.
I od zla onih koje pušu u čvorove.
I od zla zavidnika kad zavidi!”
 
Ovo je, braćo i sestre, naredba Gospodara svjetova, pa utječimo se samo Njemu od svakog zla, pa i zla zavidnika koji zavidi, zavidnika koji ispoljava svoju zavidnost, ali i onoga koji je prikriva!

Kao vjernici smo dužni da kada vidimo neko dobro kod brata muslimana, poželimo mu u njemu bereket, a ta naša iskrena dova može biti uzrokom da i nas Allah, dželle še'nuhu, počasti s istom blagodati.
 
Prenosi Ebu Umame bin Sehl, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi sellem, rekao: “Kada neko od vas vidi kod svoga brata ono što mu se dopada, neka mu poželi bereket!” (Ahmed)

Blago svakom vjerniku čije srce Allah, dželle še'nuhu, očisti od ove teške bolesti, koja nagriza ljudska srca i sa sobom donosi i druge bolesti duša!
 
Braćo i sestre, čuvajmo se zavidnosti, budimo od onih koje raduje svako dobro koje zadesi brata muslimana i muslimanku i molimo Allaha, dželle še'nuhu, da im u tome podari radosti na oba svijeta, a to je uistinu prava sreća! 
 
Molim Allaha, subhanehu ve te'ala, da nas učvrsti na putu islama, da nas sačuva iskušenja koja nećemo moći podnijeti, da nas sačuva zavodnosti, laži, potvore, ogovaranja, prenošenja tuđih riječi i svih bolesti duša, da nam oprosti grijehe i uvede nas u obećani Džennet, u društvo poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!
 
(Nezim Halilović Muderris)