Dejton više ne važi u Republici Srpskoj

Asocijacija studenata Srebrenice je danas, u ime građanske inicijative „Glasaću za Srebrenicu“ i građanske koalicije „Prvi mart“, na adrese međunarodnih institucija i ambasada zemalja članica Upravnog odbora Vijeća za implementaciju mira u BiH poslala otvoreno pismo u kojem je izražena puna zabrinutost za provedbu Aneksa 7 – Dejtonskog mirovnog sporazuma.

Brojne organizacije civilnog društva, udruženja povratnika, boračke asocijacije, druge skupine i kolektivi koji se bave zaštitom protjeranih, podizanjem svijesti o statusnim problemima povratnika i učestvuju u borbi protiv diskriminacije i nejednakog statusa građana i građanki nesrpske etničke pripadnosti u entitetu Republika Srpska, u pismu su obavijestili o stalnim oblicima kršenja Dejtonskog mirovnog sporazuma kroz kršenje prava na povratak ali i ostalih građanskih i ljudskih prava na području Srebrenice.

U pismu je navedeno da „Sporazum o izbjeglicama i prognanicima (spomenuti Aneks 7) iz Dejtona utvrdio je obaveze državnih i entitetskih institucija na stvaranje pogodnih uvjeta za povratak. Isto uključuje i suzdržavanje od donošenja, te opoziv ranije donesenih domaćih pravnih propisa i administrativnih mjera sa diskriminirajućim namjerama ili učincima prema povratničkoj populaciji. Niz je mjera i propisa koje su institucije Republike Srpske na razini entiteta i kroz produžene ruke entitetskih institucija na nivou lokalne zajednice poduzele i donijele u posljednjih šest mjeseci, a koje neposredno imaju za cilj obeshrabriti, podrivati ili sprječavati povratak“.

„Policijske strukture i druge nadležne institucije Republike Srpske nisu podigle stepen osjećaja sigurnosti manjinskog stanovništva u ovom entitetu, već nastavljaju da neposredno vrše diskriminaciju, djelujući prije svega protiv fundamentalnih građanskih i političkih sloboda građana – slobode udruživanja i slobode kretanja. To se ne odnosi samo na Srebrenicu, gdje je pritisak vršen za vrijeme procesa registracije povratnika i u toku predizborne kampanje, već i na Prijedor, gdje je udruženjima žrtava onemogućeno pravo na javni skup, odnosno kontinuiranu diskriminaciju i marginalizaciju nesprskih zajednica od Kozarca, preko Kotorskog do Višegrada“ stoji u pismu.

Dodaje se da je MUP Republike Srpske onemogućio međunarodnim misijama i međunarodnim organizacijama da djeluju na zaštiti povratnika, ili je ignorirao njihove preporuke i upute. Institucije Republike Srpske direktno ugrožavaju slobodu udruživanja i organiziranja povratnika, kroz stalne pritiske koji se i danas vrše na organizacije i udruženja koje okupljaju nesrpsko stanovništvo.

„Posljednji primjer za to je i inspekcijski pregled izvještaja Asocijacije studenata Srebrenice, po nalogu Okružnog tužiteljstva u Bijeljini, koji je očigledno uperen i motiviran pretpostavljenom etničkom pripadnošću članstva ovog udruženja, odnosno ulogom organizacije u građanskoj inicijativi „Glasaću za Srebrenicu“.

Desetinama građana i građanki su poništene prijave prebivališta, uz brojne greške i propuste u procedurama, bez ikakve faktičke provjere. Za tu praksu, pritom, ne postoji nikakav zakonska ili ustavna osnova. S druge strane, aktivisti, ali i brojni građani, su ispitivani po nalogu Tužilaštva u Bijeljini, a u vezi sa istragom „Suljagić i ostali“, gdje se tri lica iz građanske inicijative „Glasaću za Srebrenicu“ sumnjiče za povredu slobode opredjeljenja birača, što se čitanjem samog sadržaja ove krivične odredbe može utvrditi za potpuno nelogično i neosnovano“, navedeno je u pismu.

„Mi, kao građanska koalicija „Prvi mart“ podržat ćemo povratnike u njihovim nastojanjima da zaštite fundamentalna građanska prava i zaštite svoju imovinu, raseljena lica u njihovim nastojanjima da steknu pravo na povratak, političke predstavnike povratnika u njihovoj borbi za zaštitu nesrpskog stanovništva, te druge političke, vjerske i lokalne lidere povratnika u njihovom nastojanju da se postigne prava, zaštiti istina, sačuva dostojanstvo žrtava i osigura opstanak bošnjačke i hrvatske zajednice na prostorima Republike Srpske, a posebno na mjestima gdje su prije genocida i ratnih zločina činili većinsko stanovništvo“ poručili su.

Od međunarodne zajednice, stranih diplomata i drugih visokih zvaničnika, zatraženo je da „podrže naša nastojanja, ukažu na teška kršenja ljudskih prava koja se čine danas prema povratničkoj populaciji u Republici Srpskoj, te pozovu na odgovornost neposredne kršitelje ljudskih prava i njihove nalogodavce iz Banja Luke”.

“Od predstavnika EU posebno očekujemo da pokažu da nisu ista EU koja je tokom napada na našu zemlju doživjela moralni slom i onima koji se ionako nisu mogli braniti vezala ruke. Očekujemo od predstavnika EU u BiH da osude politiku narušavanja Aneksa 7 Dejtonskog mirovnog sporazuma i pokažu da nisu EU Davida Owena i Thorvalda Stoltenberga, odnosno da nisu Evropa koja pije rakiju sa Ratkom Mladićem na vrhuncu genocidnog masakra u Srebrenici u julu 1995.godine“, navodi se u pismu.