U BiH nije bilo genocida

Danas su pred Medjunarodnim sudom pravde u Hagu pravni zastupnici Beograda završili sedmodnevno iznošenje svojih argumenata povodom tužbe Bosne i Hercegovine protiv Srbije i Crne Gore za genocid nad bošnjačkim narodom.

Pravni eksperti iz Beograda zajedno sa dvojicom svojih inostranih kolega nastojali su da ospore navode tužbe Bosne i Hercegovine da je SR Jugoslavija u vrijeme na koje odnosi tužba – dakle godine rata u Bosni i Hercegovini – imala "efektivnu kontrolu" nad Republikom Srpskom, da je JNA učestvovala u oružanim sukobima i da je zvanični Beograd formirao, obučavao i slao u Bosnu paravojne formacije, kao što su Srpski četnički pokret Vojislava Šešelja i Arkanova Srpska dobrovoljačka garda. Britanski advokat Ian Brownlie je, kao jedan od pravnih zastupnika SCG tvrdio da se Milošević nije slagao sa rukovodstvom bosanskih Srba, koji su, po njegovim riječima, bili "veći nacionalisti od Miloševića". Pozivajući se na knjigu jednog od medjunarodnih pregovarača, lorda Owena, on je tvrdio da se Milošević i Karadžić u mnogim stvarima nisu slagali i da potezi liderâ bosanskih Srba niti su inicirani niti su kontrolisani iz Beograda.

Teza njegovog francuskog kolege, advokata Xaviera de Rouxa je da Bosna i Hercegovina nije bila izložena spoljnjoj agresiji nego je u njoj vođen građanski rat tri strane – Srba, Muslimana i Hrvata. On je poricao svaku mogućnost da se riječ genocid koristi da bi se okarakterisala priroda tih sukoba. Po njegovom mišljenju, navodi u izvještajima Ujedinjenih nacija i Savjeta bezbjednosti, pa i specijalnog izvjestioca za ljudska prava Tadeusha Mazowjetzkog nemaju nikakvu dokaznu vrijednost jer su riječ i pojam genocid u tim dokumentima korišćeni u "političkom, a ne u pravnom, smislu."

Kao i njegovi prethodnici u izlaganjima proteklih sedam dana, beogradski pravni eksperti, i francuski advokat je istakao da Srebrenica jeste jedan od najtežih zločina počinjenih u ratu u BiH, ali je, kao i oni, osporavao broj bošnjačkih žrtava. Uz to, on je dodao da se u tužbi Bosne i Hercegovine protiv Srbije i Crne Gore u svakom navodu pretjeruje sa brojem žrtava, pa i sa onima o broju zatočenika i ubijenih u prijedorskim logorima.

Ključna tačka odbrane pravnih zastupnika Srbije i Crne Gore bila je osporavanje nadležnosti Medjunarodnog suda pravde. Na tu tačku se usredsredio Tibor Varadi, član pravnog tima SCG,  koji je izrazio nadu da će sud na kraju rasprave 9. maja konačno zaključiti da nije nadležan za ovaj spor. Medjunarodni sud pravde je, medjutim, već u tri maha – 1993., 96. i 2003. – odbacio takva osporavanja i proglasio se u potpunosti nadležnim.

Nakon obrazlaganje tužbe BiH koje je trajalo sedam dana, isto toliko vremena, zastupnici SCG iznosili su kontraargumente. U nastavku spora slijedi izvodjenje dokaza i eksperata koji će, s jedne strane, potkrepljivati navode tužbe o kršenju Konvencije o zabrani i kažnjavanju genocida a, sa suprotne, osporavati ih.